Het onderbewuste
Een belangrijke bijdrage aan de wetenschap, is de ontdekking van het onderbewuste door Freud. Voor die tijd waren we rationele wezens die om onverklaarbare redenen vreemde dingen deden, door de introductie van het onderbewuste, werden we getraumatiseerde wezens die rationeel konden handelen.
Door deze bijdrage, werd het zoeken naar verklaringen voor geestesziektes en trauma’s mogelijk: het begin van de psychoanalyse.
Mensen, die voorheen ongeneesbaar waren, kregen uitzicht op een relatief normaal leven.
Het ontstaan en genezen van een trauma
In de huidige tijd, na 80 jaar onderzoek, is onze verklaring hoe een trauma ontstaat dat mensen een stressvolle situatie mee hebben gemaakt, waar ze niet wisten hoe ze er mee om konden gaan, geen mogelijkheid hadden om eruit te komen, er niemand was die kon of wou helpen, waarna de stress reactie chronisch is geworden.
De huidige technieken om te genezen, die steeds succesvoller worden, is om door middel van therapie, de stress reactie in een veilige omgeving te confronteren, te onderzoeken welke gedachtes en situaties ermee samenhangen, om op deze manier, door continue bewust te zijn dat de chronische stress reactie op kan treden, langzaam, stap voor stap, het trauma te verwerken of ermee te leren leven.
De perfecte mens
Het uiteindelijk ideaal van de psychoanalyse is om elk trauma, klein of groot, door therapie te verwerken, waardoor je als individu volledig rationeel kunt reageren en denken, om zo tot absolute kennis, waarheid en zelf, te komen. Of op zijn minst, een beetje gelukkig kan zijn.
Ditzelfde is wat in het boeddhisme verlichting wordt genoemd. Door bewust te worden van geautomatiseerde gedachtepatronen, word je zo helder in je denken, dat al je reacties traumaloos (rationeel/verlicht) zijn geworden en geen schade meer toebrengen aan je omgeving.
Een utopisch mensbeeld, dat daadwerkelijk haalbaar is voor een individu (tenminste, volgens boeddhisten en psychologen).
Het bedrijf als individu
Veel gedrag van groepen heel goed vergeleken kan worden met dezelfde automatische gedachte processen die iemand als individu laat zien.
Veel bedrijven/instanties reageren op kritiek op dezelfde manier als iemand met een onbewust patroon. In eerste instantie een ontkenning van het probleem, daarna een zelf rechtvaardiging, pas na meerdere keren een groot conflict, zal het individu, bedrijf, of instantie, er iets aan gaan doen. Net zoals bij een individu gaat dat vaak met veel tegenwerking, halfslachtigheid, uitstelgedrag, ontkenning en zelfrechtvaardiging, waar pas na verloop van tijd verandering in komt.
Een bedrijf of instantie ontstaat op een zelfde manier als een cluster gedachtes: Iemand heeft een idee, werkt het uit, zoekt mensen die er aan mee willen werken, zorgt dat iedereen er geld/subsidie door krijgt, waarna het een automatisch proces wordt.
Er gaan mensen bij het bedrijf weg, komen mensen bij, de groep gaat nieuwe dingen doen, houdt op met andere dingen. Er is niemand meer die het proces start, maar het bestaat gewoon en loopt door tot het geen geld of subsidie meer kan genereren.
Het idee is verworden tot een onbewust proces dat aanwezig is in de samenleving en steeds verder gaat groeien tot het stop wordt gezet. Er komen nieuwe onbewuste systemen bij, gaan er weer vanaf, soms werkt het, soms niet.
Net zoals bij gedachtes, komen er in de confrontatie met de realiteit, trauma’s naar boven.
Instanties gelukkig maken
Toch hebben we niet het idee dat we bedrijven gelukkig moeten maken, zorgen dat het onbewuste proces van een instantie goed opgeleid is. Dat ze, niet alleen financieel en intellectueel kunnen groeien, maar ook als zichzelf ontwikkelend wezens, op zoek naar betekenis, goed kunnen functioneren binnen een recht respecterende samenleving.
Er zijn voldoende mogelijkheden om objectieve metrums te creëren voor bedrijven of instanties, die vergelijkbaar zijn met wat we bij individuen geluk noemen.
Een overheidsinstantie heeft tot doel het dienen van mensen, de carrière van een ambtenaar zou dan ook gebaseerd moeten zijn op hoe goed het volk gediend wordt, niet hoeveel belastinggeld deze persoon heeft uitgegeven.
Het huidige systeem is een processen dat ooit in gang is gezet, waardoor de carrière van de ambtenaar daarvan afhankelijk is, waar dan ook elke ambtenaar naar zal streven. De voorkeur van het individu zal waarschijnlijk uitgaan van het verbeteren van de maatschappij, het systeem forceert deze persoon om onverantwoordelijk met belastinggeld om te gaan.
Bij een individu zou dat vergelijkbaar zijn als een rookverslaving; de mens wil het liefst gezond zijn, maar gelooft dat geluk in het roken van sigaretten zit, waardoor iemand longklachten krijgt.
Het verlichte leger
Een ander voorbeeld is het leger. Ze hebben de taak om het land te verdedigen, maar ze worden opgeleid om oorlog te voeren. De individuen binnen het systeem zijn onderdeel van de actieve grotere processen, waarin het logisch is om een ander land aan te vallen, omdat het nou eenmaal de taak is van het systeem.
Door bewust te zijn van dit proces, kan actie worden ondernemen om te zorgen dat het de instantie conflict met de realiteit vertoont.
Hierin, zeker bij het leger, moet de juiste balans worden gevonden. Net zoals dat een individu te passief of agressief kan zijn, is dat bij een instantie ook zo.
Een gezond persoon weet de juiste balans te bewaren, een traumaloos/verlicht persoon zal altijd de correcte hoeveelheid agressie tonen omdat er geen ego is die een resultaat eist. Een verlichte instantie zal ook weer mensen kunnen leren om hun persoonlijk conflicten beter op te lossen.
De training van utopisten
Daarin zit de zoektocht naar de utopie. Door als een psychoanalyticus naar de maatschappij als geheel te kijken, op zoek naar patronen die disfunctionerend werken, waarin het ego van het bedrijf, of individuen binnen het bedrijf, trauma’s veroorzaken voor de samenleving als geheel.
Om uiteindelijk, net zoals bij een individu, tot een toestand te komen waarin alles rationeel en efficiënt loopt.
Psychoanalyse, door alle trauma’s te vinden, bewust te worden van alle processen die in de maatschappij aanwezig zijn, ze te accepteren en te begrijpen, waaruit een verlichte maatschappij komt.
Het is een vertrouwen in een toekomst die steeds beter kan worden, wat ook tot nu toe uit de data van de geschiedenis blijkt.
Dit zou bijvoorbeeld de taak van sociologen kunnen worden. Ze hoeven dan niet meer op zoek te gaan naar data voor hun vreemde ideologieën, maar kunnen direct naar processen kijken die conflicten met de realiteit oplopen.
Destructie bedrijven herkennen
Een trauma herken je door irrationele woede en onrechtvaardigheidsgevoel. Een traumatisch bedrijf kan je op eenzelfde manier herkennen.
Elke actie van een bedrijf of instantie die een reactie triggert, zou een aanleiding zijn voor een psychoanalytisch onderzoek naar de processen van de groep die het veroorzaakt, in de aanname dat er mogelijk een destructief patroon aanwezig is dat onbewust geactiveerd wordt.
Net zoals met trauma’s, hoeft de schuldvraag niet gesteld te worden. Het is een onbewuste reactie waarin individuen onderdeel zijn van het bedrijf/instantie en handelen zoals het systeem dicteert. Ze doen het onbewust, onschuldig, geleid door een chronisch geworden stress reactie.
Net zoals bij getraumatiseerde individuen, betekent het niet dat er geen reden is om te straffen bij het overtreden van de wet.
Een bedrijf zou op eenzelfde manier als een individu beoordeeld kunnen worden door ons huidige rechtssysteem. Een gevangenisstraf, geldboete, in combinatie met tbs, is soms op zijn plaats, of het nou een individu of een bedrijf/instantie is.
Op deze manier kan het bedrijf, net zoals het individu, blijven bestaan en zelf groeien naar een verlicht, rationeel wezen, dat alles mensen in de wereld gelukkiger zal maken. Of in ieder geval, net zoals individuen nu, het rechtssysteem respecteren.
De vriendelijke belastingdienst
Het is aannemelijk dat traumatische systemen, zoals de belastingdienst, traumatische mensen creëren, zoals chronische stress reacties door hoge onterechte schulden.
Meeste mensen zijn bereid belasting te betalen omdat ze de noodzaak zien van de politie, wegenbouw en de rechtsspraak.
Als het systeem rationeel functioneerde, zou het kunnen dat de belastingdienst groeit naar een vriendelijke, plezierige, verlichtte instantie, waar iedereen met een glimlach zijn bijdrage aan levert.
Theoretisch zeker geen onmogelijkheid, in het geval van de belastingdienst, psychologisch ambtelijk moeten er nog een aantal hobbels genomen worden, waar deze psychoanalyticussen goede salarissen aan over zullen houden.
Samenlevingspsychoanalyticussen
Kortom, het is een daadwerkelijk leidraad voor de realistisch creatie van een utopie.
Geautomatiseerde, onbewuste systemen worden continue onderzocht door samenlevingspsychoanalyticussen. Een nog niet bestaand vakgebied dat, net zoals Freuds psychoanalyse, kan groeien tot een functioneel beroep dat maatschappelijke traumatische processen kan onderzoeken en genezen.
Zoals altijd, is de nog nooit gerealiseerde utopie een schittering die vanuit de ooghoek duidelijk is te zien. Toch zal het, zelfs als het ideaal ver weg is, in de praktijk de samenleving efficiënter, prettiger en beter voor alle inwoners maken.
Op zich ook iets dat de moeite van het proberen waard is.
Het onbehagen in de cultuur, kan dus door een samenlevingspsychoanalystische behandeling, een behagen worden.